RefuFest lần thứ mười ba: Bầu không khí tuyện vời và văn hóa của gần 30 đất nước

Bài viết và hình ảnh: Sabina Badžová

Năm nay Lễ hội được chuyển từ Žižkov vào chính trung tâm Praha, vào khu Kampus Hybernská mới mở cửa. Có thể đó cũng là một phần lý do khiến cả hai ngày mùng 8 và mùng 9 tháng sáu đều rất đông người đến tham dự. Năm nay RefuFest ngoài các đề tài khác còn chú trọng nhiều đến trẻ em và trường học. Trẻ em đã có thể xem Romské pohádky (Chuyện cổ tích di-gan) thông qua tiết mục múa rồi của Nhà hát hữu ích xã hội  Krutý Krtek (Chuột chũi tàn ác). Các tiết mục hướng dẫn tung hứng và đánh trống cũng thu hút rất nhiều trẻ em cũng như người lớn.

Có rất nhiều bộ phim và phim tài liệu được chiếu cho cho trẻ em và cả người lớn là. Bộ phim tài liệu có hồi âm lớn là bộ phim Ženy od vedle (Những phụ nữ hàng xóm), được gộp lại từ các câu chuyện của những phụ nữ di cư từ Bosna và Hercegovina. Đi kèm với chiếu phim là các cuộc đàm thoại với khách mời. Trong số này có cả những tình nguyên viên – những người nước ngoài sống tại Cộng hòa Séc và giúp đỡ bằng các hoạt động khác nhau.

Hàng năm nhóm sản xuất của InBáze đều cố gắng đưa vào chương trình một tiết mục gì đó mới mẻ và năm nay đó là chương trình đi kèm gồm các xưởng thủ công sáng tạo, có thể tham gia trong tháng tư và tháng năm. Các cuộc triển lãm và các xưởng thủ công sau đó đã là một trong những phần chính của lễ hội. Và quả thực kết quả rất phong phú: Tělo – Hlas – Jazyk (Cơ thể – Lời  nói – Ngôn ngữ) – những bức ảnh ấn tượng từ những buổi học diễn kịch, Do you see what I see? (Bạn có thấy cái gì tôi thấy không?) – những bức ảnh chụp những đứa trẻ bị buộc phải rời bỏ quê hương, Legal Alien in Prague (Kẻ thù hợp pháp tại Praha) – nữ nhiếp ảnh viên người Hungarry bằng hàng trăm bức ảnh đã mô tả sống động tình trạng di dân tại Cộng hòa Séc – và triển lãm Praha očima cizinců (Praha qua con mắt người nước ngoài).

Nối liền với triển lãm là cả đề án Reclaiming/reframing. Đề án được xây dựng trên cơ sở xưởng thủ công dành cho phụ nữ, trong đó họ học cách sử dụng các phương tiện truyền thông nhìn, từ các bức ảnh, ghép ảnh cho đến các đoạn băng video. Xưởng thủ công này được nhiếp ảnh gia, nghệ nhân cộng đồng và nhà sư phạm giàu kinh nghiệm Beht Lazroe phụ trách cùng với nhà hoạt động, nhà làm phim và nhà sư phạm điện ảnh Masa Hilcisin. Các kết quả của xưởng thủ công đã được trưng bày trong phạm vi RefuFest và cũng đã xem được cả phần đề án bao gồm triển lãm những bộ ảnh (NE)viditelné příběhy (Những câu chuyện (KHÔNG) thấy). Chúng được hoàn thành nhờ xưởng thủ công Chân dung và photo storytelling do tổ chức InBáze tổ chức. Trong hoạt động này những người tham gia đã ghi lại những câu chuyện của chính mình về di dân, về sự nhận dạng, về tuổi thơ, về những kỷ niệm, quê hương, hoạt động, cuộc sống ở nước ngoài của mình cũng như về nhiều điều khác. Mỗi một bộ ảnh đều thể hiện một bước đi cá nhân và dũng cảm tiến đến việc thể hiện và tăng cường sự nhận dạng bản thân của mỗi tác giả.

Lễ hội thì không thể thiếu âm nhạc. Trong lễ hội có cả những lớp dạy nhảy, từ điệu nhảy truyền thống của Armenia, điệu nhảy của Bạch Nga cho đến Ghetto Zouk. Ban nhạc Anklung Praha đã chuẩn bị một buổi biểu diễn tương tác bao gồm chơi nhạc cụ angklung đi kèm với các bài hát và điệu nhảy của Indonesia. Vào năm 2010 nhạc cụ angklung còn được ghi vào danh sách của UNESCO, từ thời kỳ Tiền Hindu nhạc cụ này đã được bộ lạc Baduy ở vùng Tây Bắc đảo Java của Indonesia dùng trong những buổi lễ thần và các mục đích xã hội khác.

Scott Lee Hansen đã khiến khán giả bật cười với tiết mục biểu diễn về con đường khôi hài của Séc và ban nhạc Blood, Love and Rhetoric với thành phần quốc tế trong đã tiếp nối chương trình hài Stand up.

Tổng cộng trong lễ hội đã giới thiệu nền văn hóa của gần 30 đất nước. Và cũng như mọi lần, thông qua cả những quầy đồ ăn và các sản phẩm. “Tôi rất ngạc nhiên vì bầu không khí tuyệt vời. Người tham gia lễ hội đông hơn chúng tôi dự tính, và điều này khiến cho cả nhóm của chúng tôi rất vui mừng”, cô Ekaterina Kokalou, người phụ trách chính của lễ hội, điều hành ban tổ chức 20 thành viên, chủ yếu là các tình nguyện viên, bản thân cũng là người Nga, nhận xét về lễ hội năm nay như vậy.